وحید طالبپور مدیر گمرک و صادرات دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در گفتگو با فرینا بااشاره به عدم تطبیق آمارهای صادرات گمرک جمهوری اسلامی ایران با آمارهای صادرات مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، گفت: بسیاری از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور در نقاط ژئوپلتیک و در مسیر کریدورهای ترانزیتی قرار گرفتهاند و یکی از دلایل تاسیس و ایجاد این مناطق، قرارگیری آنها در مسیرهای استراتژیک منطقهای بوده است. به همین منظور بخشی از نیازهای داخل سرزمین اصلی و تامین کالاهای اساسی کشور از طریق گمرکات مستقر در این مناطق نظیر بندر کاسپین و انزلی در منطقه آزاد انزلی و بنادر شهید رجایی، بوشهر، امیرآباد و نوشهر در مناطق ویژه اقتصادی صورت میگیرد.
** گمرکات و بنادر مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، مبادی اصلی واردات و صادرات کالا به مقصد داخل و خارج از کشور هستند
طالبپور با بیان اینکه گمرکات و بنادر مستقر در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، مبادی اصلی واردات و صادرات کالا به مقصد داخل و خارج از کشور هستند، افزود: صاحبان کالا براساس نزدیکی به گمرکات مناطق محل فعالیت خود، امکانات، مزایا و شرایط تجاری، اقدام به ثبت سفارش با مجوز وزارتخانهها و دستگاههای تخصصی کشور و سپس واردات و ترخیص قطعی کالا از مسیرگمرکات مستقر در مناطق به مقصد سرزمین اصلی می نمایند و در مقابل نیز صادرکنندگان داخل کشور هم با توجه به مزایا و دسترسیهایی که به گمرکات مناطق دارند، کالاهای تولیدی خود را از طریق گمرکات مستقر در مناطق به خارج از کشور صادر میکنند.
به عنوان مثال گمرک بازرگان مستقر در منطقه آزاد ماکو عمدتا دارای تراز تجاری مثبت در بخش واردات و صادرات از مسیر منطقه است. چراکه آمار اعلامی توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران عمدتا شامل آمار واردات و صادرات از مسیر منطقه است و نمیتواند بیانگر تراز تجاری خود مناطق باشد و نقش مناطق در این مسیر نقش لجستیکی و تسهیلگری است.
وی با اشاره به ابطال رای دیوان عدالت اداری در سال ۱۳۹۹ در خصوص استقرار گمرک جمهوری اسلامی ایران در مبادی ورودی مناطق آزاد در هنگام واردات کالا از خارج از کشور به محدوده مناطق، افزود: گمرک سازمان منطقه آزاد، مطابق ماده ۱۴ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، بر فرآیند واردات کالا از خارج به داخل منطقه نظارت دارد و رسمیترین مرجع جهت اعلام آمار واردات به داخل مناطق آزاد است که عمدتا شامل واردات مواد اولیه، ماشین آلات واحدهای تولیدی، کالاهای مسافری هستند.